Achtergrond en Huidige Situatie
Recente cijfers van onderzoeksbureau Locatus wijzen uit dat de leegstand van handelspanden in België voor het derde opeenvolgende jaar is afgenomen. Eind 2023 stond de leegstand op 10,4 procent, een daling van 11,3 procent begin dat jaar. Deze daling wordt grotendeels toegeschreven aan de transformatie van winkelpanden naar andere functies, zoals kantoren of woongelegenheden.
Reactie van UNIZO
UNIZO, de Unie van Zelfstandige Ondernemers, geeft aan tevreden te zijn over de afnemende leegstand. Echter, ze benadrukken dat dit niet noodzakelijk een positieve ontwikkeling is voor de detailhandel. De organisatie wijst op de nog steeds significante leegstand in stads- en gemeentecentra, terwijl de perifere winkels en shoppingcentra een normale frictieleegstand kennen.
Verandering in het Retail Landschap
De daling in de leegstand is niet enkel toe te schrijven aan een toename in horecazaken, aangezien er slechts een lichte stijging of status-quo in dit segment is waargenomen. Er is wel een opmerkelijke verschuiving in de verhouding tussen detailhandel en horeca, en binnen de horeca zelf zien we een toename in afhaalmaaltijden, eetgelegenheden en tearooms, terwijl cafés achteruitgaan.
Oproep tot Actie
Danny Van Assche van UNIZO benadrukt dat deze ontwikkelingen de noodzaak van een zorgvuldige invulling van de kernen onderstrepen. Hij wijst op de impact van online winkelen op het aantal fysieke winkels en de aantrekkingskracht van commerciële kernen. UNIZO roept lokale besturen op om actief in te grijpen.
Nood aan een ‘Winkelshift’
UNIZO pleit voor een ‘Winkelshift’ om de leegstand in kernwinkelgebieden aan te pakken. Dit houdt in dat steden en gemeenten moeten inzetten op bedrijvige kernen met een evenwichtige mix van lokale handelaars, ketens, een divers aanbod aan winkels en horeca, naast vrije beroepen, kantoren en andere dienstverleners. Het doel is om een halt toe te roepen aan de uitbreiding van handelszaken in de periferie en meer te focussen op integratie in de kernen.
Afsluitende Gedachten van UNIZO
Volgens Danny Van Assche is een aanpak waarbij leegstaande panden enkel worden omgevormd tot woongelegenheden of kantoren niet voldoende. Dergelijke invullingen dragen op lange termijn niet bij aan de aantrekkelijkheid van de stads- en gemeentekernen. Hij benadrukt het belang van een gevarieerd en levendig kerngebied voor het behoud van de aantrekkelijkheid van deze locaties.