Na de stormachtige inflatie van 2022 en de daaropvolgende afkoeling in 2023, blijft de inflatie in 2024 een onderwerp van bezorgdheid. Volgens Bart Van Craeynest, hoofdeconoom bij Voka, schommelt de inflatie dit jaar tussen 3% en 4%, wat resulteert in een stevige loonindexering van 3,6%. Dit heeft directe gevolgen voor de loonkosten en het concurrentievermogen van Belgische bedrijven. Hoe zal dit verder evolueren, en wat betekent dit voor de gemiddelde werknemer?
Oorzaken van de aanhoudende inflatie
De energiecrisis van 2022 zorgde voor een spectaculair hoge inflatie, gevolgd door een gestage afkoeling in 2023. Toch blijft de inflatie nog steeds rond de 3% à 4% hangen. Een van de voornaamste oorzaken hiervan is de doorwerking van de hoge energieprijzen in andere sectoren, zoals de dienstensector. Dit fenomeen begint echter af te nemen, nu de energieprijzen relatief stabiel blijven.
Volgens recente voorspellingen van het Planbureau zal de inflatie in de tweede helft van 2024 zakken naar een meer gebruikelijk niveau van ongeveer 1,5%. Op jaarbasis wordt verwacht dat de inflatie in 2024 uitkomt op gemiddeld 3,2%, om daarna in 2025 verder af te koelen naar 1,9%. Dit zijn geruststellende cijfers na de turbulentie van de afgelopen jaren.
Gevolgen voor uw loon in 2024
Een directe implicatie van de hoge inflatie is de stijging van de lonen door indexering. In 2024 kunnen werknemers rekenen op een aanzienlijke loonstijging van 3,6%, afhankelijk van de sector waarin ze werken. Sectors die de spilindex volgen, hebben in april al een loonindexering van 2% doorgemaakt en kunnen in januari 2025 een volgende verhoging verwachten. Voor andere sectoren, zoals diegenen die jaarlijks in januari indexeren, kan de indexering oplopen tot 3,6% in januari 2025 en 1,7% in januari 2026.
Deze stijging lijkt op het eerste gezicht een voordeel voor werknemers, maar ondernemers maken zich zorgen over de stijgende loonkosten. In België liggen de loonkosten al fors hoger dan in de meeste buurlanden, met name in de maakindustrie waar België de tweede hoogste loonkosten van Europa heeft. Dit zet extra druk op het concurrentievermogen van Belgische bedrijven.
De loonkostendruk blijft groot
Ondernemers zijn al jarenlang bezorgd over de loonkosten, en deze problematiek lijkt niet snel te verdwijnen. In 2023 bevond België zich op de vierde plaats van landen met de hoogste loonkosten binnen de private sector, na Luxemburg, Noorwegen en Denemarken. De loonkosten liggen 11% hoger dan in de buurlanden en zelfs 32% hoger dan het gemiddelde in de eurozone.
Deze cijfers onderstrepen de moeilijke positie waarin veel bedrijven zich bevinden. Ondanks de voorspelde daling van de inflatie blijven de loonkosten hoog, wat de concurrentiepositie van Belgische ondernemingen negatief beïnvloedt.
Regeringsonderhandelingen en de toekomst van de loonvorming
In de huidige regeringsonderhandelingen komt de problematiek van de loonkosten slechts mondjesmaat aan bod. Er wordt gesproken over een lastenverlaging op arbeid, maar deze zou voornamelijk ten goede komen aan de werknemers. Een verlaging van de werkgeversbijdragen maakt ook deel uit van het voorstel, maar de impact hiervan lijkt beperkt.
Het debat over loonvorming blijft echter grotendeels uit. Enkel in uitzonderlijke gevallen van hoge inflatie lijkt er sprake van een mogelijke aanpassing. Belgische bedrijven zullen voorlopig dus blijven kampen met hoge loonkosten, terwijl er weinig politieke animo lijkt te zijn om het systeem van loonindexering grondig te herzien.
Ons gedacht…
Hoewel de inflatie in de nabije toekomst lijkt af te koelen, zal de loonindexering in 2024 opnieuw een flinke hap uit de winst van veel bedrijven nemen. Het gebrek aan structurele maatregelen om de loonkosten te verlagen, maakt dat de Belgische bedrijven voorlopig blijven kampen met een aanzienlijke loonhandicap ten opzichte van hun Europese concurrenten. De huidige politieke onderhandelingen lijken hier weinig verandering in te brengen, waardoor de loonkosten nog lange tijd een pijnpunt zullen blijven voor de Belgische economie.
