Op 13 februari en 31 maart 2025 slaan de vakbonden de handen ineen voor een nationale actiedag ter verdediging van de publieke dienstverlening. Dit kan een impact hebben op jouw onderneming, met mogelijke afwezigheden van medewerkers die aan de staking deelnemen. Wat betekent dit concreet voor jou als werkgever? Wat zijn de rechten en plichten van zowel werkgevers als werknemers? Wij zetten het helder voor je op een rij.
Staking: Wat mag en wat niet?
Deelnemen aan een actiedag valt onder het stakingsrecht. Als werkgever kun je je hier niet tegen verzetten en ben je niet bevoegd om van je werknemers een bewijs te eisen van deelname. Dit geldt ook voor nachtdiensten die op 12 februari beginnen en doorlopen tot 13 of 14 februari.
In de non-profitsector kan een minimale dienstverlening verplicht zijn. Neem hiervoor contact op met de vakbondsafgevaardigden in je organisatie om hierover duidelijkheid te krijgen.
Hebben werknemers recht op loon?
Wie staakt of het werk onderbreekt, levert geen prestaties en heeft daardoor geen recht op loon. Vakbondsleden ontvangen in dat geval een stakingsvergoeding. Werknemers die niet deelnemen en gewoon werken, moeten uiteraard wel uitbetaald worden.
Maar wat als een werkwillige werknemer door de staking niet kan werken? Dit scenario is vervelend, want in principe heeft hij of zij geen recht op loon. De RVA zal waarschijnlijk geen tijdelijke werkloosheidsuitkering toekennen als deze enkel voor de actiedag wordt aangevraagd.
| Situatie werknemer | Recht op loon? |
|---|---|
| Werkt zoals gewoonlijk | Ja |
| Staking of betoging | Nee, mogelijk stakingsvergoeding van vakbond |
| Werkwillig maar gehinderd door staking | Nee |
| Uitzendkracht, indien staking invloed heeft op de activiteit | Nee |
Mogen uitzendkrachten worden ingezet?
Een belangrijke regel: als werkgever mag je geen initiatieven nemen om de staking te breken. Dit betekent dat het inschakelen van uitzendkrachten ter vervanging van stakers of actievoerders verboden is. Dit geldt ook voor uitzendkrachten die al bij jou werkten voor de staking.
Uitzondering: Als slechts enkele medewerkers deelnemen aan de staking en dit geen gevolgen heeft voor je bedrijfsactiviteiten, dan mag je de reeds aanwezige uitzendkrachten wel gewoon laten werken.
Wat kun je doen als werkgever?
- Communicatie: Zorg voor een open dialoog met je medewerkers en vakbonden om de impact in te schatten.
- Operationele Planning: Maak een noodplan om bedrijfscontinuïteit te waarborgen als veel medewerkers afwezig zijn.
- Juridische Voorbereiding: Controleer of minimale dienstverlening in jouw sector van toepassing is.
- Flexibiliteit: Overweeg telewerk of verschuiving van taken indien mogelijk.
Conclusie: Voorbereiding is Key!
De nationale actiedag kan verstoring veroorzaken binnen jouw onderneming, maar met de juiste voorbereiding kun je de impact minimaliseren. Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de geldende regelgeving, communiceer proactief met je team en wees voorbereid op mogelijke verstoringen.
Wil je zeker zijn dat je geen fouten maakt in de omgang met stakende en werkwillige medewerkers? Raadpleeg dan tijdig juridisch advies of bespreek de situatie met je sociaal secretariaat.
